Công viên quốc gia Đài Loan

Công viên quốc gia Dương Minh Sơn nằm tại vị trí phía Bắc Đài Loan, được thành lập vào năm 1985, diện tích 11.338 hecta, khu vực này được biết đến với diện mạo địa hình núi lửa độc đáo, quần núi chính là quần núi Đại Truân, với nhiều cảnh quan tươi đẹp như miệng núi lửa bao quanh phía bên trong, miệng núi phun khí lưu huỳnh, địa nhiệt và suối nước nóng v.v..., là Công viên quốc gia với địa hình núi lửa lưu giữ rất hoàn chỉnh.

Công viên quốc gia Dương Minh Sơn do bị ảnh hưởng bởi vĩ độ và mực nước biển, khí hậu chia thành khu khí hậu cận nhiệt đới và khu khí hậu ôn đới ấm, hơn nữa khí hậu gió mùa rất rõ rệt, bởi vậy, nguồn tài nguyên theo mùa, cảnh sắc thay đổi phong phú, nhỏ nhưng lại chứa đựng nhiều nét đa dạng, chính là đặc điểm của Công viên quốc gia Dương Minh Sơn. Vào đầu xuân, hoa đỗ quyên sặc sỡ và mầm non xanh của lá phong trang điểm cho Dương Minh Sơn thêm phần tươi đẹp, đầy màu sắc và tràn đầy sức sống; Vào mùa hè, sau cơn mưa trời trở sáng, thảo nguyên Kình Thiên Cương dường như tràn ngập trong hương thơm ngát của cỏ xanh; Khi mùa thu đến, núi Đại Truân, núi Thất Tinh cho đến vành đai Kình Thiên Cương, cỏ chè vè đu đưa theo gió, và những cánh hoa màu đỏ nở rộ, đan xen thành một bức tranh "Màu thu Đại Truân" nổi tiếng; Cho tới mùa đông lạnh lẽo cuối năm, do ảnh hưởng bởi gió mùa Đông Bắc, khu núi thường xuyên có những đợt gió lạnh và mưa phùn phấp phới, sương mù bủa vây, tạo thành một cảnh đẹp hữu tình nên thơ. Khác với các Công viên quốc gia khác, không chỉ có địa hình núi lửa, khí hậu gió mùa, Công viên quốc gia Dương Minh Sơn còn có vị trí gần thành phố Đài Bắc với mật độ dân số cao, vùng núi non xanh nước biếc này cũng đã đóng vai trò quan trọng là "Công viên quốc gia đô hội".

Hoạt động núi lửa

Hoạt động núi lửa của Bắc Đài Loan là mảng biển Philippine ẩn dưới mảng đại lục Âu-Á, mảng ẩn được hình thành do sự phun trào và tích tụ sau khi nóng chảy của mặt đất ở nhiệt độ cao. Hoạt động núi lửa của khu vực này đã tiếp tục hơn 2 triệu năm, tổng cộng hình thành nên 20 mấy ngọn núi lửa, sau khi núi Sa Mạo xuất hiện vào khoảng 2 trăm nghìn năm trước, hoạt động phun trào này mới ngừng lại, địa hình núi lửa hiện tại đều là di tích của hoạt động núi lửa về sau này, bao gồm thể núi lửa hình nón, hình chuông, miệng núi lửa, hồ miệng núi lửa, hồ đập chắn, suối nước nóng và lỗ phun khí lưu huỳnh.

Ngọn núi cao nhất trong khuôn viên là núi Thất Tinh (mốc độ cao 1.120 mét) là một ngọn núi lửa hình nón điển hình, được hình thành từ dòng dung nham phun trào từ núi lửa và sự tích tụ giao nhau giữa các mảnh vụn núi lửa; Đại diện cho ngọn núi lửa hình chuông là núi Sa Mạo, được hình thành từ dòng dung nham dính đặc hơn và tích tụ với tốc độ rất chậm. Còn suối nước nóng địa nhiệt trào ra từ khe nứt đoạn tầng, là nét đặc sắc địa chất của khu vực này, chủ yếu phân bố tại các khu vực Đại Huỳnh Chủy, Đại Dầu Khanh, Tiểu Dầu Khanh, Mã Tào v.v...

Địa hình, địa chất

Sự chênh lệch về mực nước biển của Công viên quốc gia Dương Minh Sơn không quá lớn giống như các Công viên quốc gia địa hình núi đồi, độ cao ở khoảng 800 mét đến 1.200 mét, song địa thế gập ghềnh vẫn rất lớn, các loại địa hình dãy núi, vực suối, sông hồ, thác nước, đỉnh núi bằng phẳng, lưu vực đan xen lẫn nhau, cho thấy sự thay đổi cảnh quan phong phú. Dòng suối của khu vực này chủ yếu chảy tỏa ra bốn hướng theo địa hình núi, dòng suối dốc nghiêng dựng đứng, ngắn và gấp, đặc biệt rất nhiều thác nước, hẻm núi, thác nước nổi tiếng có thác nước Quyên Tơ, thác nước Đại Truân, thác nước Phong Lâm v.v... Do bởi tác dụng phun trào của núi lửa, các khối nham núi lửa tích tụ một lượng lớn trên nham trầm tích, địa chất núi lửa chủ yếu là nham An Sơn.

Thực vật, động vật

Khu vực này bị ảnh hưởng bởi tính chất hóa học của khối nham núi lửa và lượng mưa, thổ nhưỡng có tính axit mạnh, hơn nữa lại chịu ảnh hưởng của gió mùa Đông Bắc mãnh liệt và khí hậu vi địa hình, khiến cho nhiệt độ thấp hơn rõ ràng, thảm thực vật có hiện tượng phân bố giảm dần đến mực nước biển thấp do tăng vĩ độ. Những yếu tố này đều khiến cho tổ chức thực vật nơi đây khác với các khu vực cùng vĩ độ khác, một số loài phân bố tại mực nước biển vừa, có thể thấy phổ biến trong khuôn viên, ví dụ cây côn lan, gỗ mã túy Đài Loan v.v..., vành dai nhóm thực vật có thể chia làm rừng mưa gió mùa cận nhiệt đới, rừng lá rộng thường xanh ôn đới và thảo nguyên dãy núi thấp.

Về mặt thực vật, thực vật có mạch tổng cộng có 1.360 loài, trong đó nổi tiếng nhất là thủy cửu Đài Loan ở hồ Mộng Hoan, nó là loài dương xỉ sinh trưởng dưới nước đặc hữu của Đài Loan, các thực vật mang tính đại diện khác như chuông ngạc mộc, chưởng phong túc Đài Loan, bát giác liên, kim tuyến liên Đài Loan, đỗ quyên hồng tinh, hoa tứ chiếu v.v..., đều là những loài đặc hữu và hiếm gặp. Bươm bướm trong khu vực này có 168 loài, hành lang hoa ngắm bướm nổi tiếng nhất Bắc Đài Loan chính tại núi Đại Truân, tháng 05 đến tháng 08 hàng năm là mua ngắm bươm bướm, chủ yếu là họ bướm phượng, họ bướm đốm và họ bướm chân ngắn. Chim muông trong khuôn viên có 122 loài, do bởi khả năng tiếp cận cao, dễ ngắm nhìn, mà trở thành cứ điểm ngắm chim quan trọng tại khu vực phía Bắc.

Di tích nhân văn

Tên cũ của Dương Minh Sơn là Thảo Sơn, do bởi nằm sát lưu vực Đài Bắc, lịch sử khai thác rất sớm, trải qua sự gột rửa của nhiều nhóm dân tộc với nền văn hóa khác nhau như tộc Ketagalan, người Hán, Hà Lan, Tây Ban Nha, Nhật Bản, đã để lại dấu vết văn hóa mang tính đa dạng, đáng được chúng ta tiến thêm một bước khám phá và trân trọng bảo tồn.

Di tích lịch sử nhân văn quan trọng có lịch sử khai thác mỏ lưu huỳnh, đường mòn Ngư Lộ của núi Đại Truân. Lưu huỳnh là khoáng chất được phát hiện sớm nhất và được sử dụng rộng rãi tại Đài Loan, do bởi có giá trị kinh tế cực lớn, do đó đã trở thành sản phẩm thương mại quan trọng. Thời kỳ Hà Lan chiếm đóng, đã có ghi chép giao dịch sản lượng năm vạn đam (khoảng 1 triệu kg), năm 1697 sông Uất Vĩnh cũng từng tích cực thu thập tiêu thụ cho Trung Quốc, người Nhật Bản áp dụng cơ chế cho phép thu thập và tự do mua bán đối với mỏ lưu huỳnh. Vào thời kỳ hoàng kim, tổng cộng có 27 khu mỏ gần núi Đại Truân. Từ "đại lộ" trong ngạn ngôn "gió Thảo Sơn, mưa hồ Trúc Tử, đại lộ Kim Bao Lý" nghĩa là "đường Ngư Tử" mà ngư dân gánh hàng qua lại giữa Kim Sơn và Sỹ Lâm xưa, con đường cổ này ngoài việc thể hiện diện mạo đời sống xã hội của nông ngư dân thời xưa ra, nó còn là đường đi bộ lý tưởng cho du lịch sinh thái, quan sát thiên nhiên.

Nơi tọa lạc của 20 ngọn núi lửa, khiến cho Công viên quốc gia Dương Minh Sơn dù cách mực nước biển không cao, nhưng có thể xếp ngang hàng với các Công viên quốc gia núi cao, hoạt động núi lửa 2 triệu năm, đã ngừng hoạt động vào 2 trăm nghìn năm trước, ngọn núi Sa Mạo với đỉnh núi tròn tròn, là kiệt tác cuối cùng của nó. Bạn có muốn cảm nhận một chút nhiệt độ tàn dư của núi lửa không? Địa nhiệt bất tận tại khu vực này, trào ra từ khe nứt đoạn tầng, miệng mỏ lưu huỳnh màu vàng tươi nhả ra vòng khói vào mọi lúc, điều quan trọng hơn nữa, đó là suối nước nóng dễ chịu chảy ra từ Dương Minh Sơn.

Trong khuôn viên hiện đã thiết lập 3 khu bảo vệ sinh thái, bao gồm hồ Mộng Hoan, núi Huỳnh Chủy và hầm Lộc Giác, trú trọng vào việc bảo vệ môi trường sống và phục hồi sinh sản của các giống sinh vật, ngoài sinh thái địa hình đặc biệt vô cùng quý giá ra, Công viên còn mang trọng trách điều tiết không gian giải trí của người thành phố tại Bắc Đài Loan, phong cảnh mỹ miều ven đường đi bộ cổ trong khuôn viên, thác nước hồ nhỏ trong vắt hữu tình. Hàng năm cứ đến mùa hoa đầu xuân, những bông hoa đỗ quyên nở rộ khắp vùng núi, mây mù vây quanh, hiện lên một cảm giác tươi đẹp thơ mộng, dệt thành vườn giải trí ngao du mỹ lệ cho du khách thành phố, đó cũng là bí quyết thu hút hàng chục triệu du khách đến với Công viên quốc gia Dương Minh Sơn hàng năm.